Trądzik u dorosłych. Przyczyny trądziku u osób dojrzałych
Trądzik u dorosłych często wywoływany jest przez stres i nieodpowiednią dietę. Kiedy z pryszczami na buzi walczy nastolatek, uważamy to za normalne. Ale trądzik pojawiający się po trzydziestce, a nawet czterdziestce, budzi zdziwienie i niepokój, bo okazuje się bardzo trudny do leczenia.
Spis treści
- Trądzik u dorosłych - winne stres i dieta
- Trądzik u dorosłych jest inny
- Uciążliwy trądzik dorosłych - jak się go pozbyć?
- Leczenie trądziku u dorosłych bywa trudne
- Codzienna pielęgnacja trądziku
Trądzik u dorosłych pojawia się coraz częściej. Niegdyś trądzik uznawany był za problem wyłącznie dojrzewającej młodzieży - pojawiał się wraz z rozpoczęciem burzy hormonalnej (u dziewcząt ok. 14. roku życia, u chłopców zwykle 2 lata później) i ustępował, gdy mijała (przeważnie po 3-5 latach). Niestety, od kilkunastu lat dermatolodzy obserwują, że coraz częściej trądzik pojawia się u osób dorosłych, przeważnie kobiet, u których wcześniej praktycznie nie występował lub przebiegał bardzo łagodnie. Dlaczego tak się dzieje?
Trądzik u dorosłych - winne stres i dieta
W przeciwieństwie do trądziku młodzieńczego bardzo rzadko się zdarza, by przyczyną zmian skórnych u osób dorosłych były ogólnoustrojowe zaburzenia hormonalne, jedynie czasami jest to hyperandrogenizm. Dlatego próby leczenia za pomocą pigułek antykoncepcyjnych często dają tylko okresową poprawę - po odstawieniu hormonów problem powraca. Co więc jest przyczyną trądziku nękającego dorosłych?
- stres - nasila produkcję łoju. Ponadto wpływa na wydzielanie neuromediatorów pozapalnych
- dieta - obfitująca w produkty o wysokim indeksie glikemicznym, wysokoprzetworzone, z fast foodami na czele. Takie menu powoduje gwałtowny wzrost poziomu insuliny we krwi, co stymuluje produkcję androgenów i w konsekwencji nasila łojotok.
To początek całego zła. Produkowana w nadmiernych ilościach wydzielina gruczołów łojowych jest gęstsza niż zwykle i z dużym trudem wydostaje się na powierzchnię skóry. Ponieważ jednocześnie wzmożony jest proces rogowacenia naskórka, część wydzieliny zostaje zamknięta w ujściach przewodów łojowych i tak tworzą się zaskórniki. W zaczopowanych gruczołach łojowych są doskonałe warunki do rozwoju bakterii beztlenowych i innych drobnoustrojów, które prowokują stany zapalne - na skórze powstają krostki, grudki, potem guzki i ropne nacieki. Poza stresem i złą dietą do wystąpienia zmian skórnych przyczyniać może się także np. nadwrażliwość na niektóre pokarmy czy stosowanie nieodpowiednich kosmetyków (o ciężkim podłożu, wieloskładnikowych, perfumowanych, zatykających pory).
Czytaj także: Tabletki na trądzik: w jaki sposób, i czy w ogóle działają?
Trądzik u dorosłych jest inny
Trudno wytłumaczyć dlaczego, ale u osób dorosłych zmiany trądzikowe lokalizują się inaczej niż u młodzieży, najczęściej w dolnej części twarzy - na żuchwie, brodzie, w okolicy ust, na szyi. Nie mają charakteru rozsianego ani rozległego, ale przyjmują postać trwale utrzymujących się zmian zapalnych, często na podłożu suchej skóry. Trudno poddają się leczeniu i bardzo często pozostawiają na skórze trwałe ślady w postaci szpecących blizn i przebarwień.
Uciążliwy trądzik dorosłych - jak się go pozbyć?
Polecany artykuł:
Leczenie trądziku u dorosłych bywa trudne
Problem z trądzikiem nękającym dorosłych polega na tym, że standardowa pielęgnacja antytrądzikowa nie pomaga, a antybiotykoterapia ogólna jest skuteczna jedynie podczas przyjmowania leku. Najczęściej więc stosuje się terapię skojarzoną, dostosowaną do indywidualnych potrzeb pacjenta. W trudnych przypadkach jako leki tzw. pierwszego rzutu zaleca się doustnie antybiotyki (ze względu na ich antybakteryjne działanie), ale przede wszystkim retinoidy (pochodne witaminy A), np. izotretinoinę. Jest ona bardzo skuteczna - normalizuje różnicowanie komórek naskórka, zmniejsza nagromadzenie łoju w mieszkach włosowych. Ma jednak również minusy, działa bowiem teratogennie (może uszkodzić płód) i zwiększa wrażliwość skóry. Dlatego kilkumiesięczną terapię prowadzi się pod ścisłym nadzorem lekarza.
Przed jej rozpoczęciem trzeba skontrolować poziom cholesterolu (wysoki jest przeciwwskazaniem), a podczas jej stosowania nie wolno zajść w ciążę, opalać się ani poddawać inwazyjnym zabiegom kosmetycznym. Kuracja lekami doustnymi jest uzupełniana, a w miarę poprawy stanu skóry zastępowana leczeniem miejscowym. Stosuje się wówczas preparaty do smarowania zawierające antybiotyki (erytromycyne czy klindamycyne) oraz retinoidy czy nadtlenek benzoilu. Ograniczają one rozwój bakterii wywołujących zmiany zapalne i podtrzymują efekty leczenia.
Codzienna pielęgnacja trądziku
To bardzo ważny element kuracji przeciwtrądzikowej i wymaga uważnego doboru kosmetyków. Powinny mieć możliwie prosty skład i silnie nawilżać. Pożądanymi ich składnikami są: retinol (zapobiega zaburzeniom keratynizacji naskórka i sprzyja jego odnowie, ale jednocześnie bardzo wysusza skórę, stąd konieczność intensywnego nawilżania), witaminy C i E (zwalczają wolne rodniki i hamują produkcję cytokin prozapalnych), wyciągi z alg czy aloesu (nawilżają).
Do oczyszczania najlepsze są preparaty oparte np. na kwasie salicylowym lub glikoglikolowym (zmiękczają komórki naskórka i ułatwiają usunięcie zaskórników). Co 2-3 dni wskazane jest dodatkowe oczyszczenie skóry peelingiem (usuwa zrogowaciały naskórek i ułatwia odblokowanie porów). Wybierając kosmetyki, które mają ukryć niedoskonałości cery, należy szukać lekkich formuł, które nie zatykają porów, pozwalając skórze oddychać - to kosmetyki tzw. niekomedogenne. Warto wybierać preparaty mające jednocześnie właściwości sprzyjające leczeniu zmian trądzikowych, np. antybakteryjne, zwężające pory skóry i ograniczające wydzielanie łoju.
miesięcznik "Zdrowie"