Trądzik: objawy i skuteczne leczenie

Trądzik, czyli krosty i zaskórniki do niedawna kojarzyły się z hormonalną burzą wieku dojrzewania. Jednak obecnie do dermatologów coraz częściej trafiają dorośli z trądzikiem. Leczenie tej choroby skóry nie jest łatwe, jednak dzięki nowoczesnym lekom i i zabiegom dermatologicznym można pozbyć się uciążliwych pryszczy, a także blizn, które po nich zostają.

Spis treści

1. Trzy fazy rozwoju trądziku
2. Trądzik - skóra przetłuszcza się pod wpływem stresu
3. Jak zwalczyć trądzik? [WIDEO]
4. Leczenie trądziku u dermatologa - maści, antybiotyki i witamina A
5. Pomocna bywa antykoncepcja hormonalna
6. Leczenie hormonalne dobre na trądzik
7. Gabinetowe zabiegi na trądzik - mikrodermabrazja, laser i peeling
8. Skóra tłusta i trądzikowa wymaga specjalnej pielęgnacji

Trądzik to problem, jak się okazuje, nie tylko nastolatków, ale i dorosłych. Każdy, kto ma za sobą zmagania z pryszczami, krostkami i zaskórnikami wie, że choć łatwo wygrać z nimi walkę, trudno wygrać wojnę. Jednak jest to naprawdę możliwe – najnowsze terapie są skuteczne. Warunek: szybkie podjęcie leczenia i konsekwencja. Trądzik to bowiem nie tylko defekt estetyczny, to choroba skóry, jak inne – należy więc ją leczyć u specjalisty. Pierwsze kroki powinnaś skierować do dermatologa.

Trzy fazy rozwoju trądziku

Zmiany skórne mogą mieć różną postać w zależności od zaawansowania choroby.

1. Zaskórniki to pierwsze stadium trądziku. Wyglądają jak białawe lub czarne punkciki (potocznie nazywane są wągrami). Pojawiają się nie tylko na twarzy, ale również na ramionach, dekolcie czy plecach, czyli w miejscach, gdzie znajduje się najwięcej gruczołów łojowych.
2. Grudki i krostki to średnio nasilona postać trądziku. Na skórze widać wypukłe, czerwonawe zmiany, które świadczą o rozwoju stanu zapalnego wokół gruczołów łojowych.
3. Guzki o barwie sino-czerwonej, w środku wypełnione ropą – w tym stadium choroby zakażenie obejmuje głębsze warstwy skóry, a głębokie cysty pozostawiają trwałe blizny.

Trądzik - skóra przetłuszcza się pod wpływem stresu

Trądzik ma zwykle podłoże dziedziczne – u osób podatnych na zachorowanie gruczoły łojowe wytwarzają więcej sebum. Jeśli towarzyszy temu nadmierne rogowacenie skóry, kłopot gotowy. Złuszczony naskórek zatyka wówczas ujścia gruczołów łojowych (są połączone z mieszkami włosowymi), tworząc zaskórniki. Stają się one pożywką dla bakterii bytujących w mieszkach włosowych (Propionibacterium acnes).Kłopotom z cerą u nastolatków sprzyja gwałtowny wzrost wydzielania hormonów płciowych, które silnie pobudzają do pracy gruczoły łojowe. Po 20. roku życia, gdy poziom hormonów jest już stabilny, problem sam znika.

Nie wiadomo dokładnie, co może powodować trądzik u dorosłych. Lekarze przypuszczają, że niektórzy mają po prostu osobniczą skłonność do nadprodukcji sebum, np. w wyniku zaburzeń w wydzielaniu hormonów. Praca gruczołów łojowych może nasilać się pod wpływem stresu (skóra jest jednym z organów silnie reagujących na bodźce psychiczne), a także wskutek zażywania niektórych leków – antydepresyjnych lub hormonalnych, zwłaszcza kortykosteroidów.

Jak zwalczyć trądzik? [WIDEO]

Leczenie trądziku u dermatologa - maści, antybiotyki i witamina A

Jeśli chcesz raz na zawsze pozbyć się trądziku, zgłoś się do dermatologa, i to jak najszybciej. Dotyczy to zwłaszcza tych osób, u których domowe zabiegi pielęgnacyjne nie przynoszą efektu i wciąż pojawiają się nowe zaskórniki czy krostki. Rozpoczynając terapię, uzbrój się w cierpliwość. Na sukces możesz poczekać wiele miesięcy, nie zniechęcaj się jednak pierwszymi niepowodzeniami. Jakie leczenie zwykle proponuje dermatolog?

Pomoc z zewnątrz. Lekarz zapisuje antybakteryjne maści i żele do smarowania zmian skórnych. Ułatwiają one opróżnianie gruczołów z sebum i zmniejszają jego produkcję. Najczęściej stosuje się preparaty zawierające kwas all-trans witaminy A (tretinoinę) lub jego pochodne. Należy bardzo dokładnie przestrzegać zaleceń lekarza, środki te mogą bowiem powodować skutki uboczne, np. podrażniać i nadmiernie przesuszać skórę oraz zwiększać jej wrażliwość na światło. Dermatolog może też zalecić preparaty o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym, kótre zapobiegną błyszczeniu, zaskornikom i krostom, bez zakłócania zdrowych partii skóry.

• Jeśli rozwinął się już stan zapalny, konieczna jest również maść lub żel z antybiotykiem, np. klindamycyną lub erytromycyną. Łagodzi objawy i zapobiega tworzeniu się nowych wykwitów.

Leczenie od środka. Gdy trądzik jest zaawansowany, krosty są liczne i istnieje ryzyko powstania trwałych blizn na skórze, dermatolog zapisuje nie tylko żele i kremy, ale również antybiotyk doustny (zwykle tetracyklinę). W szczególnie ciężkich przypadkach stosuje się retinoidy – leki zawierające pochodną kwasu witaminy A, izotretinoinę. Działanie tych preparatów jest bardzo skuteczne – hamują wydzielanie sebum i zwalczają bakterie, dzięki czemu zapobiegają powstawaniu stanów zapalnych i do minimum zmniejszają ryzyko nawrotów. Nie są jednak obojętne dla zdrowia, a podczas ich zażywania konieczne są okresowe analizy krwi na stężenie enzymów wątrobowych i poziom lipidów trzustkowych.

• UWAGA! Preparaty na bazie kwasu witaminy A mogą być bardzo niebezpieczne dla płodu. By nie doszło do zajścia w ciążę, lekarz zalecający taką terapię zapisuje pacjentce tabletki antykoncepcyjne. Ważna jest też lekka dieta, nieobciążająca wątroby, i całkowite wykluczenie alkoholu.

Pomocna bywa antykoncepcja hormonalna

Gdy dermatolog podejrzewa, że przyczyną pojawienia się zmian trądzikowych są zaburzenia w funkcjonowaniu gruczołów wydzielających hormony płciowe, zwykle kieruje na konsultację do ginekologa-endokrynologa. Wskazaniem do takiej wizyty są nieregularne cykle miesiączkowe lub pojawienie się nadmiernego owłosienia w nietypowych miejscach (np. na twarzy, brzuchu albo piersiach), które świadczy o zwiększonej produkcji męskich hormonów (testosteronu) stymulujących pracę gruczołów łojowych. Konieczne jest wykonanie badań krwi (m.in. oznaczenie poziomu testosteronu). W leczeniu stosuje się doustne środki antykoncepcyjne zawierające progesteron i estrogen.

Zobacz: Jak cykl miesiączkowy wpływa na cerę?

Leczenie hormonalne dobre na trądzik

Leczenie hormonalne trądziku jest prowadzone u kobiet szczególnie w przypadku stwierdzenia nieprawidłowego poziomu androgenów we krwi. Poprzedza je konsultacja ginekologiczna i/lub endokrynologiczna, sprawdzenie odpowiednich parametrów funkcji wątroby i układu krzepnięcia, które pozwala na kontrolowanie bezpieczeństwa stosowanego leczenia. Jeśli pacjentka nie decyduje się na silniej działające leki doustne, zawsze można zaproponować leczenie miejscowe. Wymaga ono systematyczności i co najmniej kilku tygodni stosowania dla uzyskania poprawy, a następnie kontynuowanie terapii, by podtrzymać efekt. Leki zapisywane są na receptę i dobierane indywidualnie w zależności od typu zmian trądzikowych. Poza tym można wspomóc terapię, stosując zabiegi złuszczania chemicznego (peelingi kwasem migdałowym, pirogronowym czy glikolowym). Nie zaleca się zabiegów oczyszczania przez wyduszanie zaskórników i krostek.

Gabinetowe zabiegi na trądzik - mikrodermabrazja, laser i peeling

W terapii trądziku niezwykle ważne jest łączenie kilku metod, daje to bowiem większą gwarancję na trwałe pozbycie się kłopotów. Dermatolog często proponuje więc zabiegi mające na celu pobudzenie komórek skóry do odnowy. Zmiany trądzikowe szybciej znikają, skóra staje się gładsza. Dobre efekty dają:

• peeling medyczny przy użyciu kwasu migdałowego, glikolowego, pirogronowego albo TCA;
• kriopeeling, czyli zamrażanie chorych tkanek ciekłym azotem; zabieg trwa 10–15 sekund, powtarza się go co najmniej 5 razy;
• mikrodermabrazja, czyli mechaniczne ścieranie zrogowaciałych tkanek za pomocą specjalnego aparatu;
• zabiegi laserowe służące jedynie do usuwania blizn po trądziku; leczenie tej choroby światłem lasera nie zdaje egzaminu.

Zobacz także: Tabletki na trądzik: w jaki sposób, i czy w ogóle działają?

Skóra tłusta i trądzikowa wymaga specjalnej pielęgnacji

Skóra trądzikowa wymaga nie tylko leczenia, ale też szczególnej troski na co dzień. Najlepiej poradzić się dermatologa, który poleci kosmetyki odpowiednie do twojej cery, np. żele czy emulsje do mycia, tonik zakwaszający. Potrzebny jest także krem nawilżający z witaminami i cynkiem oraz ekstraktami roślinnymi. Warto również wiedzieć, że chociaż trądzik jest chorobą uwarunkowaną wieloma czynnikami, to nie ma nic wspólnego z chorobami zakaźnymi i w żaden sposób nie można się nim zarazić przez kontakt z inną osobą cierpiącą na trądzik.

miesięcznik "Zdrowie"