Sebum (łój skórny) na twarzy i włosach. Jak ograniczyć wydzielanie sebum?

Sebum, chociaż tajemnicze, nie jest takie straszne, jak je malują. Oskarżane o najgorsze, tak naprawdę jest niezbędne - bez łoju nasza skóra szybko stałaby się sucha i pomarszczona. Czym jest sebum, skąd się bierze i dlaczego niektórzy mają go więcej? Przeczytaj, jak sprawdzić wydzielanie sebum na swojej skórze.

Spis treści

1. Czy sebum jest potrzebne?
2. Co wpływa na ilość sebum?
3. Nadmierne wydzielanie sebum
4. Jak sprawdzić wydzielanie sebum?
5. Szybki sposób na pozbycie się sebum

Sebum, inaczej łój skórny, jest substancją wydzielaną przez gruczoły na całej powierzchni skóry z wyjątkiem wewnętrznej strony dłoni i stóp. Średnio na centrymentr kwadratowy skóry przypada od kilku do kilkuset miligramów substancji produkowanej przez całą dobę. W skład łoju wchodzą kolejno: monoglicerydy, diglicerydy, triglicerydy, woski, wolne kwasy tłuszczowe, skwalen i cholesterol. W zależności od różnych czynników niektóre miejsca są wyposażone w większą ilość gruczołów, więc nasza skóra wydziela tam dużą ilość sebum.

Niektórzy dermatolodzy rozróżniają sebum od łoju i definiują je jako płaszcz łojowy skóry, na który składa się m.in. wydzielina łojowa i pot.

Najliczniejsza grupa gruczołów znajduje się na twarzy, plecach, klatce piersiowej i czaszce. Najmniejsza na przedramionach i nogach. Gruczoły dzielą się na dwie grupy: gruczoły samoistne i gruczoły powiązane z mieszkiem włosowym. Gruczoły samoistne, niezależne od włosów, występują w miejscach takich jak wargi, pępek i brodawki sutkowe. Z kolei drugi rodzaj to gruczoły znajdujące się przy mieszkach włosowych w liczbie od jeden do kilku. Obie grupy należą do gruczołów holokrynowych, czyli takich, w których komórki zmieniają się w wydzielinę, odłączają od nabłonka i wychodzą na wierzch.

11 kg - aż tyle sebum może wyprodukować skóra w ciągu roku.

Czy sebum jest potrzebne?

Łój wchodzi w skład płaszcza hydrolipidowego skóry, który jest jej podstawową ochroną, naturalnie dawaną skórze przez ludzki organizm. Bez niego skóra byłaby „goła” i narażona na wszelkie czynniki przychodzące spoza organizmu.

Dlatego właśnie najważniejszą funkcją sebum jest ochrona skóry przed czynnikami zewnętrznymi: bakteriami, wirusami, grzybami, promieniowaniem ultrafioletowym, zmianami pogodowymi, chemią oraz tarciem i drapaniem. Bez sebum skóra staje się matowa, pomarszczona, łatwiej traci elastyczność i gorzej przyswaja aktywne składniki kosmetyków.

Co wpływa na ilość sebum?

1. Hormony zatrzymujące pracę gruczołów: estrogen i progesteron.
2. Hormony powodujące wzmożoną pracę gruczołów: testosteron, androstendiol, dehydroepiandrosteron i 4-androstenedion.
3. Wiek. Ilość sebum jest największa tuż po narodzinach, a po pół roku maleje. Następnie w wieku nastoletnim wzrasta i utrzymuje się do 18 roku życia. Maleje nieznacznie po 25 roku życia, a od 40 roku życia stopniowo zanika. U kobiet w okresie menopauzy produkcja łoju zatrzymuje się całkowicie, dlatego też borykają się z problemem suchej skóry.
4. Niedobory witamin A, B2 i B6.
5. Czynniki mechaniczne. Tarcie, dotyk i nacisk pobudzają gruczoły do pracy, przez co ilość łoju się zwiększa.
6. Pogoda i temperatura otoczenia. Produkcja sebum wzrasta w klimacie suchym i w wysokiej temperaturze. Najbardziej wzmożona jest latem.
7. Pora dnia. Noc i wczesny ranek to czas najoszczędniejszej produkcji sebum. Wzrasta ok. godziny 10.

Nadmierne wydzielanie sebum

1. Skóra tłusta. Ten problem dotyczy głównie strefy T na twarzy i pleców. Pojawia się u osób, u których powłoczka tworząca się z łoju jest grubsza, bardziej widoczna, ponieważ gruczoły łojowe pracują szybciej. Może być to spowodowane nieprawidłową pielęgnacją skóry, nadmiernym wysuszeniem skóry, częstym tarciem, brakiem higieny, ale też po prostu genami. W takim przypadku należy zadbać o właściwe oczyszczanie i nawilżanie skóry. Nie warto stosować preparatów silnie wysuszających, które pomogą na chwilę, ale w rezultacie zmuszą gruczoły do pracy od nowa, czasem jeszcze silniejszej niż wcześniej.
2. Trądzik. Jest to choroba bezpośrednio związana z zaburzoną gospodarką hormonalną organizmu, dlatego działanie na gruczoły niewiele tu pomoże. Trądzik można wyleczyć jedynie lekami, a oczyszczanie porów oraz kontrola wydzielania sebum przez skórę mogą być stosowane jako dodatek.
3. Tłusta skóra głowy. Tłuste włosy i łojotok to zasługa sebum. Tak jak w przypadku twarzy, najlepiej działać tutaj dokładnym oczyszczaniem i nawilżaniem. Przyda się ziołowy szampon, peeling do skóry głowy lub głęboko oczyszczająca maska i lekkie olejki nawilżające.

Jeśli twoja skora wydziela sebum, codzienna pielęgnacja powinna skupić się na preparatach, które jednocześnie zwalczają trądzik i działają przeciwzmarszczkowo.

Jak sprawdzić wydzielanie sebum?

Rano umyj twarz ciepłą wodą i wysusz czystym ręcznikiem. Odczekaj przynajmniej 30 minut. Po tym czasie zauważysz, w których miejscach gruczoły wydzieliły więcej sebum - te miejsca staną się lepkie. Prawdopodobnie będą to kąciki nosa i broda, ale wszystko zależy od twojego typu cery i kształtu twarzy. Jeśli po godzinie cała twarz będzie się świecić, masz skórę tłustą, która produkuje dużo łoju. Jeśli błyszczy się tylko strefa T, twoja skóra jest mieszana. Skóra sucha pozostanie taka jak tuż po umyciu.

Szybki sposób na pozbycie się sebum

Jeśli już wierzysz, że sebum jest potrzebne i nie da się bez niego żyć, ale nadal chcesz się go pozbyć, skorzystaj z podpowiedzi:

• miej zawsze pod ręką bibułki matujące zamiast kolejnej warstwy pudru,
• przed zrobieniem makijażu nałóż bazę matującą, a na dzień stosuj krem matujący o lekkiej konsystencji, który nie wysusza kiedy jesteś poza domem,
• nadmiar sebum odciśnij wacikiem lub chusteczką higieniczną.

Katarzyna Zielińska