Ałun: działanie i zastosowanie. Czy ałun jest szkodliwy?

Ałun to minerał znany bardziej jako "kamyk po goleniu". Jego działanie, hamujące krwawienie i antybakteryjne, znane jest od wieków. Tradycyjnie ałun używany był do nacierania skóry po goleniu, do tamowania krwi i eliminacji zapachu potu. Dziś, w dobie przesytu chemicznymi, nie zawsze zdrowymi kosmetykami, ałun wraca do łask. Poznaj zastosowanie ałunu i dowiedz się, jak go używać.

Spis treści

1. Właściwości ałunu
2. Zastosowanie ałunu
3. Szkodliwość ałunu

Ałun to naturalnie występujący w przyrodzie minerał. Pierwsze wzmianki o stosowaniu ałunu jako naturalnej ochrony przed potem można znaleźć w starożytnych Chinach i Egipcie. Był szeroko wykorzystywany również przez antycznych Greków i Rzymian.

Chemiczna nazwa ałunu to dwunastowodny siarczan glinowo-potasowy (wzór chemiczny ałunu KAl(SO4)2·12 H2O). Ma postać kryształu, jest kruchy i łatwo rozpuszczalny w wodzie. Ałun nie ma koloru ani zapachu, ale można zanurzyć go na chwilę w olejku eterycznym i wtedy nabierze wybranego aromatu.

W takiej postaci ałun może stać się dezodorantem – i to bez parabenów, jak większość drogeryjnych antyperspirantów. Ałunów jest wiele. Mamy ałun potasowo-sodowy, potasowo-amonowy, potasowo-chromowy (wykorzystywany w garbarstwie i do eksperymentów chemicznych), jak również ałun żelazowo-amonowy, zwany też solą Mohra, używany jako reduktor podczas reakcji chemicznych.

Czytaj też:

Jak zrobić naturalny antyperspirant?

Czym się różni antyperspirant od dezodorantu?

Jak działają regulatory potu?

Właściwości ałunu

Podstawową właściwością, dla której ałun jest tak ceniony, jest jego działanie antybakteryjne. To sprawia, że na fragmencie skóry, który nim natrzemy, nie rozwijają się drobnoustroje.

Ałun zapobiega więc powstawaniu przykrego zapachu potu (bo zapach potu pochodzi właśnie od rozkładających się bakterii). Ta sama cecha sprawia, że drobne ranki, skaleczenia i otarcia szybciej się leczą – dlatego ałun polecany jest po goleniu, a także na stłuczone łokcie, kolana i inne uszkodzenia nawet bardzo wrażliwej skóry.

Ponadto ałun działa ściągająco – powoduje skurcz naczyń krwionośnych, zmniejsza pory, więc tamuje krwawienie. Ze względu na wspomniane działanie antyseptyczne, kryształ ten można stosować w leczeniu wyprysków skórnych, trądziku. Zmniejsza także zaczerwienienie i swędzenie skóry po ukąszeniach owadów. Sproszkowany ałun wykorzystuje się jako talk do stóp.

Właściwości ałunu:

• hamuje krwawienie;
• jest hipoalergiczny, więc nadaje się dla alergików;
• działa antybakteryjnie, antyseptycznie;
• ściągająco;
• przeciwpotnie;
• eliminuje zapach potu;
• łagodzi świąd;
• nie zatyka porów;
• nie wysusza skóry;
• nie pozostawia śladów na ubraniu;
• nie ma terminu ważności – kostka ok. 60 g wystarcza na mniej więcej rok intensywnego stosowania.

Zastosowanie ałunu

Najbardziej popularna wersja ałunu to kryształ, czyli kamień. Ale w drogeriach, aptekach i sklepach z kosmetykami naturalnymi, dostępne są też inne jego postaci, takie jak spray, czy puder. Każdy nieco inaczej się stosuje.

• Ałun w kamieniu (kryształ) – czasem jest to kostka, jak mydło, czasem cienki lub gruby sztyft. Używa się go jednak tak samo. Kryształ należy zmoczyć, chwilę poczekać i natrzeć nim wybrane partie ciała – np. pachy lub miejsca po goleniu (twarz, nogi, bikini) czy depilacji. Można też zrobić odwrotnie – suchym kryształem potrzeć zwilżone wodą ciało. Po użyciu ponownie płuczemy kryształ i odkładamy tak, by mógł wyschnąć.
• Ałun w proszku (puder) – najczęściej używany jest jako talk do stóp, zasypka. Posypuje się nim skarpetki, wnętrze butów (usuwa nieprzyjemny zapach z obuwia) lub bezpośrednio stopy. Zapobiega poceniu się, uniemożliwia rozwój bakteriom. Ałun w proszku można wsypać do kąpieli, która ma działać antyseptycznie i zmniejszyć potliwość, można także płukać takim roztworem jamę ustną, np. przy krwawieniu dziąseł lub aftach.
• Ałun w płynie (spray) – bardzo wygodna forma ałunu. Jest to roztwór z wody i sproszkowanego ałunu. Możemy spryskać nim pachy i inne okolice ciała podobnie jak dezodorantem.

Szkodliwość ałunu

Wiele mówi się o szkodliwości aluminium zawartego w dezodorantach. Więc jeśli ktoś chce zamienić klasyczny antyperspirant na ałun, kierując się myślą, że to naturalna alternatywa, między innymi bez parabenów i aluminium, powinien zdać sobie sprawę z tego, że ałun jest solą glinu.

A glin to inna nazwa aluminium. Na rynku pojawiają się również produkty zawierające ałun potasowo-sodowy i potasowo-amonowy, są one jednak trudniej dostępne i droższe.

Dopuszczalna dobowa dawka aluminium to 60 mg, z czego co najmniej kilkanaście przyjmuje się z pożywieniem. Ile wchłania się przez skórę, gdy stosujemy ałun jako dezodorant, płukankę do ust czy dodatek do kąpieli? Trudno to określić. Jednak lepiej nie używać ałunu zbyt często.

Czytaj też:

Zabiegi, które pomogą usunąć nadmierną potliwość

Tabletki na pocenie się: czy są bezpieczne?

Jak zaradzić nadmiernej potliwości stóp?

Marta Uler