Białe półksiężyce na paznokciach. Czy ich brak powinien niepokoić?
Obłączki, czyli białe półksiężyce u nasady paznokci, to nie tylko estetyczny detal. Ich obecność, kształt czy rozmiar mogą wiele powiedzieć o stanie zdrowia. Zmiany w wyglądzie lunuli mogą sygnalizować problemy z układem krążenia, tarczycą czy niedobory witamin. Dowiedz się, kiedy warto zwrócić na nie uwagę.
Co to są obłączki?
Obłączek, inaczej lunula, jest to białawy półksiężyc zlokalizowany u nasady paznokcia. Stanowi miejsce połączenia płytki paznokciowej ze znajdującą się poniżej macierzą, czyli żywą częścią paznokcia, z której wyrasta nowa płytka. Typowo ma barwę jaśniejszą od pozostałej części paznokcia. Może mieć różną wielkość i nie musi występować na każdym palcu. Zmiany zabarwienia lub nagłe zmiany wielkości obłączka mogą wskazywać na różnego rodzaju problemy zdrowotne - kardiologiczne, dermatologiczne, płucne, hematologiczne, gastrologiczne, nie są jednak charakterystyczne dla pojedynczej jednostki chorobowej
- wyjaśnia w rozmowie z Poradnikiem Zdrowie lekarz Krzysztof Urban, internista enel-med.
Obłączki nie występują u wszystkich w równym stopniu. Zwykle są najbardziej widoczne na kciukach, mniej na innych palcach, a na najmniejszych paznokciach mogą być całkiem niewidoczne. Według specjalistów wygląd obłączków może dostarczać cennych informacji o kondycji organizmu.
Obłączki mogą mieć różną wielkość na poszczególnych palcach. Największe i najlepiej widoczne są na kciukach, z reguły zmniejszając się od palca II do V. Mogą być również bardzo małe lub wręcz niezauważalne, choć nadal są obecne, ale ukryte pod fałdem paznokciowym. Znaczenie zdrowotne może mieć nagłe powiększanie lub zanik obłączków oraz zmiana ich kolorystyki na czerwoną lub niebieską
- mówi ekspert.
O czym świadczy brak obłączków na paznokciach?
Brak obłączków (lunuli) na paznokciach nie zawsze musi budzić niepokój, ponieważ u niektórych osób jest to cecha fizjologiczna i nie oznacza problemów zdrowotnych. Jednak w niektórych przypadkach może wskazywać na zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu.
Jednym z powodów jest niedobór składników odżywczych, takich jak żelazo, cynk czy witamina B12, które są niezbędne do prawidłowego wzrostu paznokci. Niedostateczne odżywienie macierzy może wpływać na ich strukturę i widoczność.
Brak obłączków bywa również związany z problemami z krążeniem, które ograniczają dopływ tlenu i składników odżywczych do paznokci. Może to być także objaw zaburzeń hormonalnych, takich jak niedoczynność tarczycy, która wpływa na metabolizm i regenerację tkanek.
Długotrwały stres i chroniczne zmęczenie również mogą prowadzić do zmian w wyglądzie paznokci, w tym zaniku lunuli. Nie bez znaczenia są także schorzenia wątroby i nerek, które ograniczają zdolność organizmu do usuwania toksyn i prawidłowego odżywiania tkanek.
Z kolei zaburzenia metaboliczne, takie jak cukrzyca, mogą powodować zmiany w paznokciach z powodu osłabionego ukrwienia kończyn. U niektórych osób brak widocznych obłączków może być także związany z naturalnym procesem starzenia się, kiedy to tempo metabolizmu i regeneracji tkanek ulega spowolnieniu.
Jedną z możliwych przyczyn zaniku obłączków na paznokciach jest też zespół żółtych paznokci, znany również jako yellow nails syndrome. W przypadku tego schorzenia płytka zmienia swój kolor na żółty, a lunule stają się niewidoczne.
Choroba ta charakteryzuje się także spowolnionym wzrostem paznokci, ich pogrubieniem oraz oddzielaniem od łożyska, co jest efektem przewlekłego stanu zapalnego. Zespół żółtych paznokci występuje najczęściej u osób z chorobami płuc oraz zaburzeniami w obrębie układu limfatycznego.
Co oznacza powiększenie obłączka?
Powiększone lunule na paznokciach mogą być sygnałem potencjalnych problemów zdrowotnych. Jedną z możliwych przyczyn są niedobory kwasu nikotynowego, znanego również jako witamina PP lub niacyna.
Odgrywa ona kluczową rolę w organizmie, wspierając prawidłowe funkcjonowanie zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego układu nerwowego. Uczestniczy także w procesach syntezy ważnych hormonów, takich jak kortyzol, tyroksyna, insulina czy hormony płciowe.
Deficyt niacyny w diecie może prowadzić do pelagry - schorzenia objawiającego się między innymi zapaleniem skóry. Chorobie tej często towarzyszy onycholiza, czyli odwarstwienie płytki paznokcia od łożyska, oraz leukonychia, czyli pojawianie się białych plamek na paznokciach, co w konsekwencji może powodować powiększenie lunuli. Aby przeciwdziałać skutkom niedoboru niacyny, warto wzbogacić dietę o orzechy i produkty pełnoziarniste.
Zbyt duże obłączki mogą być także związane z zaburzeniami układu sercowo-naczyniowego. W niektórych przypadkach, szczególnie wrodzonych chorób serca, na palcach może występować sinica obwodowa. Powodem tych zmian jest zmniejszony przepływ krwi w wyniku zwężenia naczyń krwionośnych, co może objawiać powiększonymi lunulami.
O czym świadczą czerwone lub niebieskie obłączki?
Czerwone lub niebieskie obłączki na paznokciach mogą wskazywać na różne problemy zdrowotne. Zmiana koloru nie jest normą i często sygnalizuje zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu.
Czerwone obłączki obserwuje się u pacjentów z niewydolnością serca, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, marskością wątroby, przewlekłą pokrzywką, łuszczycą, łysieniem plackowatym. Pojawią się również u osób z zatruciem tlenkiem węgla. Niebieskie obłączki są częstym objawem u pacjentów dializowanych, z nadmiarem miedzi - choroba Wilsona lub srebra w organizmie, przyjmujących niektóre leki stosowane w onkologii lub leczeniu zakażeń HIV
- wyjaśnia lekarz.
Czerwone lunule mogą świadczyć o problemach z układem sercowo-naczyniowym. Tego typu zmiany mogą być związane z nadciśnieniem tętniczym, które powoduje zwiększone ciśnienie w naczyniach krwionośnych, również w obrębie paznokci.
Czerwone obłączki mogą być także oznaką reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), choroby autoimmunologicznej, która atakuje stawy i naczynia krwionośne. Inne możliwe przyczyny to choroby wątroby, które wpływają na metabolizm krwi. Zmiana koloru może być również obserwowana w przypadku nadczynności tarczycy.
Niebieskawe lunule często są wynikiem problemów z krążeniem, które prowadzą do niedotlenienia tkanek. Jedną z głównych przyczyn takiego zabarwienia jest sinica obwodowa, która występuje w wyniku niedoboru tlenu we krwi. Może to być związane z wrodzonymi wadami serca, przewlekłymi chorobami płuc lub innymi schorzeniami układu oddechowego, które utrudniają transport tlenu w organizmie.
Niebieskie obłączki mogą także występować u osób z zatruciem metalami ciężkimi, takimi jak srebro czy rtęć. W rzadkich przypadkach ich obecność może wskazywać na choroby układu nerwowego, np. neuropatie obwodowe.
