Jakie badania wykonać, gdy wypadają ci włosy?

Weryfikacja

Autor: dr n. med. Karolina Karabin

Nadmierne wypadanie włosów może prowadzić do dyskomfortu psychicznego i powodować zmniejszenie jakości życia, szczególnie u kobiet. Wypadania włosów nie należy absolutnie lekceważyć, gdyż może być ono oznaką choroby. Nadmierne wypadanie włosów ma wiele przyczyn i dlatego aby je zidentyfikować lekarz musi zebrać dokładny wywiad oraz zlecić szereg badań laboratoryjnych. Jakie zatem badania laboratoryjne wykonać, aby znaleźć przyczynę wypadania włosów?

Spis treści

1. Przyczyny wypadania włosów
2. Wypadanie włosów – niedobory składników pokarmowych
3. Wypadanie włosów – zaburzenia tarczycy
4. Wypadanie włosów – hormony płciowe
5. Wypadanie włosów – stres i choroby nadnerczy
6. Wypadanie włosów – zakażenia bakteryjne i grzybicze
7. Wypadanie włosów – łysienie plackowate

Ludzka skóra głowy zawiera około 100 000 mieszków włosowych. Spośród nich 90% znajduje się w fazie anagenowej, czyli w fazie wzrostu. Nasze włosy wymagają wtedy niezbędnych składników odżywczych takich jak pełnowartościowe białko, witaminy i składniki mineralne, aby prawidłowo się rozwijać.

Zdrowy człowiek traci od 50 do 100 włosów dziennie, dlatego sam proces wypadania włosów jest czymś naturalnym. Jednak problem pojawia się kiedy liczba wypadających włosów przewyższa ich tempo wzrostu.

Przyczyny wypadania włosów

Przyczyn wypadania włosów może być wiele i są to:

• predyspozycje genetyczne,
• nieprawidłowa dieta i niedobory składników pokarmowych,
• choroby przewodu pokarmowego,
• zaburzenia hormonalne,
• leki,
• stres psychologiczny,
• choroby grzybicze, bakteryjne lub pasożytnicze skóry głowy,
• choroby autoimmunologiczne,
• nieprawidłowa pielęgnacja włosów.

Wypadanie włosów – niedobory składników pokarmowych

Jedną z podstawowych przyczyn, na którą powinniśmy zwrócić uwagę, to odpowiednio zbilansowana dieta oraz prawidłowe wchłanianie. Włos do wzrostu potrzebuje określonych składników budulcowych np. aminokwasów oraz substancji, które pośrednio przyczyniają się do ich wzrostu np. witamin i składników mineralnych.

Szczególnie narażone na niedobory niektórych witamin i pierwiastków są osoby na restrykcyjnych dietach. W celu oceny stanu odżywienia organizmu warto wykonać oznaczenie we krwi:

• białka całkowitego,
• albuminy,
• prealbuminy.

Bardzo powszechne, szczególnie u kobiet w wieku rozrodczym, są niedobory żelaza, dlatego w celu sprawdzenia zasobów tego pierwiastka w organizmie warto wykonać:

• morfologię krwi,
• wolne żelazo,
• ferrytynę,
• całkowitą zdolność wiązania żelaza (TIBC),
• stężenie transferryny.

Inne pierwiastki, które warto zbadać we krwi, to:

• cynk,
• miedź.

Kiedy nadmiernie wypadają nam włosy przyczyną mogą być również niedobory witamin kluczowych dla wzrostu i rozwoju włosów jak:

• witamina B7 (biotyna),
• kwas foliowy,
• witamina B12,
• witamina D.

Nie tylko niedobór, ale także nadmiar niektórych składników jest przyczyną wypadania włosów np. nadmiar witaminy A. Chociaż najczęściej jest on spowodowany nadmierną suplementacją, niektóre choroby, takie jak przewlekła choroba nerek, mogą również przyczyniać się do za wysokiego stężenia tej witaminy.

Dlatego dodatkowo warto sprawdzić funkcje naszych nerek wykonując następujące badania we krwi:

• mocznika,
• kreatyninę,
• kwas moczowy.

Oprócz podaży w diecie bardzo ważna jest zdolność przyswajania składników pokarmowych, dlatego niektóre choroby przewodu pokarmowego mogą być związane z niedoborami, a tym samy wpływać na nadmierne wypadanie włosów. Przykładami chorób, których objawem może być wypadanie włosów z powodu zaburzeń wchłaniana są:

• celiakia,
• nieswoiste choroby zapaleń jelita
• oraz zapalenie błony śluzowej żołądka.

Wypadanie włosów – zaburzenia tarczycy

Jednym z objawów zaburzenia funkcjonowania tarczycy jest wypadanie włosów. Hormony tarczycy mają bezpośredni wpływ na fazy wzrostu włosa. Dlatego zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy może być przyczyną nadmiernego wypadania włosów.

Badania, które powinniśmy wykonać aby sprawdzić czy nasza tarczyca funkcjonuje prawidłowo to:

• tyreotropina (TSH),
• wolna tyroksyna (fT4),
• wolna trijodotyronina (fT3),
• przeciwciała anty-TPO,
• przeciwciała anty-TG.

Wypadanie włosów – hormony płciowe

Hormony płciowe regulują wiele procesów w naszym organizmie, w tym proces rozwoju i wzrostu włosów, a ich nadmiar lub niedobór będzie wpływał na wypadnie włosów. Podczas gdy u mężczyzn wypadanie włosów jest częściej związane z nadmiarem androgenów, to u kobiet występuje ono rzadziej.

Niezależnie u około 38% kobiet u których stwierdza się nadmierne wypadanie włosów występuje podwyższony poziom androgenów. Częstą przyczyną braku równowagi hormonalnej jest np. zespół policystycznych jajników (PCOS), który może prowadzić właśnie do łysienia o podłożu androgenowym.

Jakie hormony warto zbadać przy wypadaniu włosów?

• całkowity testosteron,
• dehydroepiandrosteron (DHEA),
• dihydrotestosteron (DHT),
• hormon luteinizujący (LH),
• hormonem folikulotropowy (FSH),
• estrogeny,
• progesteron,
• prolaktynę,
• białko wiążące hormony płciowe (SHBG).

Wypadanie włosów – stres i choroby nadnerczy

Stres to dobrze znany czynnik, który może powodować nadmierne wypadania włosów. Jedną z przyczyn wypadania włosów związanych ze stres jest łysienie telogenowe.

Łysienie telogenowe jest rodzajem łysienia, które nie ma podłoża zapalnego i może pojawić się nagle. Występuje wtedy, gdy duża liczba włosów wchodzi w tzw. fazę telogenu (spoczynku). Włosy takie powoli obumierają i nie zachodzą już w nich procesy przemiany materii.

Łysienie telogenowe charakteryzuje się tym, że następuje ono trzy do pięciu miesięcy po wystąpieniu różnych stresorów. Lista czynników sprzyjających pojawieniu się łysienia telogenowego jest długa i obejmuje:

• ciężkie choroby przewlekłe,
• ciążę,
• operacje,
• wysoką gorączkę,
• złe odżywianie,
• ciężkie infekcje,
• zaburzenia hormonalne,
• leki np. retinoidy, leki przeciwpadaczkowe lub nagłe odstawienie doustnych środków antykoncepcyjnych.

Łysienie telogenowe zwykle ustępuje samoistnie w ciągu dwóch do sześciu miesięcy, ale może trwać nawet latami, jeśli czynnik stresowy się utrzymuje. Warto w takiej sytuacji wykonać badanie laboratoryjne kortyzolu, którego stężenie wzrasta właśnie w sytuacjach stresowych.

Oprócz stresu, nadmiar kortyzolu może być oznaką chorób takich jak zespół Cushinga, którego objawem również może być nadmierne wypadanie włosów.

Wypadanie włosów – zakażenia bakteryjne i grzybicze

Przyczyną wypadania włosów mogą być także zakażenia skóry głowy i mieszków włosowych takie jak liszaj obrączkowaty, czy piedra biała lub czarna. Obydwie choroby są powodowane przez grzyby nazywane dermofitami.

Ponadto nadmierna utarta włosów może wynikać z zapalenia mieszków włosowych spowodowanych przez bakterie z gatunku Staphylococcus aureus lub Pseudomonas aeruginosa.

W takiej sytuacji należy wykonać szczegółowe badania mikrobiologiczne, np. polegające na oglądaniu zeskrobiny skóry lub włosa pod mikroskopem.

Wypadanie włosów – łysienie plackowate

Łysienie plackowate jest dość tajemniczą chorobą, która polega na powstawaniu plackowatych łysin i bardzo często dotyka młode osoby. Przyczyny tej choroby nie zostały do końca poznane, ale podejrzewa się, że może ona mieć podłoże autoimmunologiczne. Choćby dlatego, że obecność łysienia plackowatego często współistnieje z takim chorobami jak toczeń rumieniowaty układowy.

W takim przypadku warto wykonać markery laboratoryjne wskazujące na proces autoimmunologiczny:

• OB,
• białko CRP,
• przeciwciała przeciwjądrowe (ANA),
• przeciwciała przeciwko cytoplazmie neutrofili (ANCA).

Pamiętaj, że nadmierne wypadanie włosów nie jest tylko defektem kosmetycznym, ale może świadczyć o poważnej chorobie. Dlatego najlepiej skontaktuj się z dermatologiem i/lub trychologiem w celu dokładniejszej diagnostyki.

dr n. med. Karolina Karabin