Lanolina: właściwości i zastosowanie. Gdzie kupić lanolinę kosmetyczną?

Lanolina już od wieków wykorzystywana jest w kosmetyce i farmaceutyce. Lanolina stanowi ważny składnik maści, stosowana jest przy produkcji środków opatrunkowych, a nawet środków do prania czy błyszczyków, pomadek, balsamów do ciała, kremów nawilżających. To naturalny wosk, który zawdzięczamy... owcom. Poznaj właściwości i zastosowanie oraz rodzaje lanoliny kosmetycznej i dowiedz się, gdzie ją kupić.

Spis treści

1. Właściwości lanoliny
2. Rodzaje lanoliny
3. Zastosowanie lanoliny
4. Czy lanolina uczula?
5. Ile kosztuje lanolina i gdzie ją kupić?
6. Zrób to sama: maseczka z lanoliny na wysuszone dłonie

Lanolina nie jest niczym innym jak woskiem (tzw. tłuszczopotem), wytwarzanym przez owce (oraz inne zwierzęta posiadające wełnę, jednak najczęściej wykorzystywana jest właśnie wełna owcza). Gruczoły łojowe tych zwierząt odkładają warstwę naturalnego tłuszczu, lanoliny właśnie, która ma za zadanie ochronić je przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Owca nie wytwarza więc lanoliny przez cały rok, a jedynie wtedy, gdy jest jej najbardziej potrzebna, np. kiedy na zewnątrz jest szczególnie ciepło lub zimno.

Nazwa "lanolina" pochodzi od łacińskiego słowa "lana", czyli wełna.

Lanolina czysta ma barwę żółto-brązową lub ciemnożółtą i charakterystyczny zapach, który jednak w trakcie dalszej obróbki wełny niemal zanika. Ostrzyżenie owcy to bowiem dopiero początek przygotowywania lanoliny do dalszego użytku.

Wełna jest następnie prana, a tłuszcz oddziela się od wody poprzez odwirowanie. Na koniec lanolinę się oczyszcza. Lanolina jest rozpuszczalna w tłuszczach, ale nie w wodzie (absorbuje wodę w ilości do 50% swojej wagi), ulega roztopieniu w temperaturze 36-42°C. W składzie lanoliny znajdują się sterole i ich pochodne - estry, a także alkohole długołańcuchowe i kwasy: karnaubowy, stearynowy i cerotynowy.

Właściwości lanoliny

Zastosowanie lanoliny jest bardzo szerokie, a to wszystko dzięki wielu tak bardzo pożądanym w kosmetyce właściwościom. Przede wszystkim - nawilża ona skórę, tworząc na niej warstwę okluzyjną, zapobiegającą nadmiernej utracie wody. Warstwa ta tworzy też na skórze delikatny film, dzięki czemu czujemy, że jest gładsza.

Jeszcze w XIX wieku lanolina stanowiła składnik bardzo wielu maści, dzisiaj również często się ją w nich wykorzystuje. Dlaczego? Dzięki temu, że ma zdolność wiązania się z wieloma substancjami rozpuszczalnymi w wodzie, sprawia, że zawarte w preparatach substancje odżywcze i witaminy wnikają głęboko w skórę. Co więcej, lanolina wiąże wodę, co oznacza, że jest emulgatorem. Po utarciu wody z lanoliną powstaje W/O, czyli woda z olejem - bardzo stabilna emulsja, którą często wykorzystuje się przy produkcji kosmetyków.

Lanolina to stabilizator, który zapobiega rozwarstwianiu się kosmetyków.

Warto dodać, że skład lanoliny bardzo przypomina skład warstwy lipidowej ludzkiego naskórka, dzięki temu chroni ona skórę przed działaniem szkodliwych czynników, takich jak niskie temperatury czy wiatr. Lanolina zapobiega również keratynizacji - nadmiernemu narastaniu naskórka.

Ponadto nadaje skórze miękkość i elastyczność. Ta zdolność lanoliny do zmiękczania wykorzystywana jest również przy produkcji środków do prania.

Lanolina posiada także właściwości natłuszczające, dlatego stosowana jest w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji skóry suchej, która nie wytwarza wystarczającej ilości sebum.

Zapobiega też łamliwości włosów i rozdwajaniu się końcówek, ułatwia ich rozczesywanie.

Lanolina przyspiesza gojenie ran i łagodzi stany zapalne, dlatego wykorzystuje się ją przy produkcji opatrunków, a także np. maści dla matek karmiących, walczących z popękanymi, poranionymi brodawkami, przy pieluszkowym zapaleniu skóry u niemowląt czy nawet dla ochrony stóp przed pęcherzami.

Czytaj też: Mocznik: właściwości i zastosowanie. Mocznik w kosmetykach

Zastosowanie lanoliny

Lanolina znajduje bardzo szerokie zastosowanie. Znajdziemy ją w balsamach do ciała, pomadkach, kremach nawilżających (również do popękanej skóry na piętach), pomadkach, błyszczykach do ust, dezodorantach, mydłach. Za względu na swoje właściwości zmiękczające i kojące stosuje się ją również w preparatach przeznaczonych dla osób walczących z atopowym zapaleniem skóry czy łuszczycą.

Lanolinę znajdziemy też w płynach do płukania tkanin (ponieważ je zmiękcza), płynach do prania wełny i kremach przeznaczonych dla najmłodszych dzieci i młodych mam z podrażnionymi od karmienia sutkami. Wykorzystuje się ją również przy produkcji bandaży.

Lanolina ma także działanie, z którego korzysta się poza kosmetyką i farmaceutyką. Stosuje się ją przy konserwacji łodzi (działanie antykorozyjne), natłuszczaniu mechanizmów (także broni), konserwacji skóry, w smarach narciarskich czy przy produkcji prezerwatyw.

Lanoliny można też używać do zmiękczania skórki przy paznokciach.

Czy lanolina uczula?

W drugiej połowie XX wieku popularność zdobyła teza, że lanolina jest silnym alergenem. W latach 60. zeszłego stulecia w lanolinie wykryto bowiem pestycydy, które znalazły się w niej w trakcie procesu oczyszczania. Dzisiaj jednak metody pozyskiwania lanoliny znacznie ulepszono i nie powinna ona powodować reakcji alergicznych - w końcu wykorzystuje się ją w preparatach dla matek karmiących czy tych przeznaczonych do pielęgnacji skóry niemowlaka czy atopowej.

Jak to jednak w przypadku produktów pochodzenia naturalnego bywa, w sporadycznych przypadkach lanolina może powodować reakcję alergiczną, jednak raczej w reakcji z innymi składnikami, np. alkoholem wełny niż w czystej postaci.

Ile kosztuje lanolina i gdzie ją kupić?

Cena lanoliny zależy od jej rodzaju. Czysta lanolina w kremie lub płynie kosztuje około 15-25 zł, droższe są preparaty dla dzieci, łagodzące objawy pieluszkowego zapalenia skóry i dla mam z podrażnionymi brodawkami (25-50 zł).

Lanolinę kupisz w sklepach internetowych, aptekach stacjonarnych i internetowych, preparaty z lanoliną w składzie dostępne są również w drogeriach stacjonarnych.

Anna Sierant