Wielorazowe podpaski i tampony: jak używać, jak prać, gdzie kupić

Wielorazowe podpaski i tampony to alternatywa dla tańszych - ale niezbyt ekologicznych - produktów do higieny intymnej. Wielorazowe podpaski i tampony pozwalają nie produkować ton odpadów, a jednocześnie są bezpieczne dla skóry. Przeczytaj, co warto wiedzieć o wielorazowych podpaskach i tamponach: jak ich używać, jak je prać i gdzie je kupić.

Spis treści

1. Wielorazowe podpaski i tampony: jak się je produkuje?
2. Mity na temat miesiączki
3. Wielorazowe podpaski i tampony: jak ich używać?
4. Wielorazowe podpaski i tampony: jak je prać?
5. Wielorazowe podpaski i tampony: gdzie kupić?

Wielorazowe podpaski i tampony to produkty, które wśród polskich kobiet nie cieszą się jeszcze dużą popularnością, choć mówi się o nich coraz częściej.

Tymczasem kupowane w supermarketach tampony i podpaski wydają się nieodłączną częścią kobiecego życia. Nie zastanawiamy się, z czego są zrobione, czy są zdrowe, jaki mają wpływ na środowisko. Tymczasem każda z nas zużywa w ciągu całego życia 8-17 tys. tamponów i podpasek, co czyni 130 kg tych produktów.

Wydaje się, że to niewiele, ale w Polsce jest 10 mln miesiączkujących kobiet, co daje co najmniej 150 mln podpasek miesięcznie. Po roku można by wyłożyć nimi równik 10-krotnie! To problem, bo te tradycyjne już środki higieniczne szkodzą środowisku – tak w procesie produkcji, jak i utylizacji.

Wielorazowe podpaski i tampony: jak się je produkuje?

Wielorazowe podpaski i tampony są produkowane z organicznej bawełny, co oznacza, że do jej upraw nie użyto żadnych nawozów, nie opryskiwano ich, to bawełna wolna od pestycydów czy herbicydów. Produkty takie są więc po prostu naturalne.

Warto jednak pamiętać, że wielorazowe podpaski i tampony są wytwarzane nie tylko ze składników naturalnych. Oprócz bawełny jest i bambus, ale i sztuczne materiały: welur, mikropolar, coolmax. Nie oznacza to jednak, że są one szkodliwe dla zdrowia. Aby sprawdzić, jakiej jakości jest wielorazowa podpaska czy tampon, warto zwrócić uwagę, czy jest to produkt certyfikowany.

Jednym z najpopularniejszych certyfikatów jest Oeko-TexStandard 100, przyznawany na całym świecie, w Polsce - przez Instytut Włókiennictwa w Łodzi. Jeśli produkt go posiada, oznacza to, że dany produkt włókienniczy nie zawiera szkodliwych lub potencjalnie szkodliwych substancji. Natomiast certyfikatami przyznawanymi wyłącznie produktom organicznym są: GOTS, ECOCERT, COSMEBIO, BDIH, SOIL ASSOCIATION, AIAB, ICEA, Nordic ecolabel, Ecolabel.

Natomiast dostępne w sklepach tampony, podpaski są produkowane z bawełny uprawianej konwencjonalnie. To oznacza, że podczas jej produkcji zużywane są ogromne ilości pestycydów (na 1 kg bawełny przypada 1/3 kg nawozów) zatruwających glebę i wodę, szkodliwych dla pracujących przy niej ludzi. Kolejnym składnikiem podpasek i tamponów jest pozyskiwana z drewna celuloza, której produkcja również zanieczyszcza środowisko.

20 podpasek wielorazowych wystarczy na 5-6 lat, a jeden tampon - na pół roku-rok użytkowania.

Co więcej, na jednym z etapów produkcji są one bielone chlorem, co daje efekt jedynie wizualny – stają się idealnie białe, co sugeruje czystość i sterylność. Podczas tego procesu wydzielają się rakotwórcze dioksyny, toksyczne także dla środowiska.

Przy produkcji wielorazowych podpasek i tamponów nie używa się chloru, nie są one w żaden sposób sztucznie bielone. Nie zanieczyszczają też środowiska, ponieważ nie trzeba ich po każdym użyciu wyrzucać.

Nie mają też substancji zapachowych ani środków poprawiających chłonność, więc nie podrażniają skóry.

Inaczej ta kwestia wygląda w przypadku sklepowych produktów. Związki chemiczne, z którymi mają styczność podpaski i tampony podczas produkcji, pozostają w gotowych produktach i mogą szkodzić zdrowiu. Dioksyny i pestycydy mogą mieć wpływ na wystąpienie zespołu wstrząsu toksycznego, ostrego zakażenia krwi, które skończyć się mogą tragicznie. Podpaski i tampony zawierają także substancje zapachowe, które mogą podrażniać, uczulać i sprzyjać infekcjom.

Superchłonne podpaski zaopatrzone w folię i siateczkę z polipropylenu lub polietylenu słabo przepuszczają powietrze, co sprzyja powstawaniu nieprawidłowej flory bakteryjnej. Efektem jest nieprzyjemny zapach i większa podatność na infekcje intymne. Sytuację komplikuje fakt, że na opakowaniach produktów higienicznych nie ma informacji o składzie i procesie produkcji. Odpowiednio utylizowane podpaski i tampony rozkładają się kilkadziesiąt lat (uwalniając do środowiska wszystkie szkodliwe substancje, które zawierają), ale już ich plastikowe elementy potrzebują na to 300 lat.

Produkty biodegradowalne rozkładają się kilka miesięcy (dotyczy to również opakowań).

Wielorazowe podpaski i tampony: jak ich używać?

Podpaski

Choć kwestie ekologiczne w opinii większości kobiet zapewne działają na korzyść wielorazowych podpasek i tamponów, wątpliwości budzi ich praktyczność. Produkty jednorazowe są łatwiejsze i szybsze w użyciu, co jest szczególnie ważne podczas korzystania z toalety w pracy czy miejscu publicznym, gdy zużytą podpaskę można po prostu wyrzucić i nie trzeba jej wkładać do worka i nosić ze sobą. A warto pamiętać, że podpaski wielorazowe należy wymieniać równie często, co jednorazowe.

Jak ich zatem używać - krok po kroku?

1. Po zakupie podpaski wielorazowej najpierw ją wypierz.
2. Następnie załóż podpaskę w podobny sposób, co produkty jednorazowe - umieść podpaskę w majtkach, wywiń jej skrzydełka na zewnątrz i zapnij u spodu. Skrzydełek podpasek wielorazowych się nie skleja, a spina dwoma napkami.
3. Po użyciu należy zdjąć podpaskę i ją wyprać. Zużyte podpaski "składujemy" w przewiewnym worku z dostępem do powietrza.

Tampony

Wielorazowe tampony mają formę... gąbki. Gąbki zbiera się na dnie Morza Śródziemnego, następnie suszy i dezynfekuje (zazwyczaj używając do tego olejku herbacianego). Tampony naturalne mogą też być wytworzone z bambusa. Gąbki mają różne rozmiary, ale można je samodzielnie przycinać, by jak najlepiej pasowały do ciała konkretnej kobiety.

Jak założyć tampon krok po kroku?

1. Przed użyciem tamponu należy go w razie konieczności przyciąć, by miał odpowiedni rozmiar (delikatnie, milimetr po milimetrze, nie pośrodku,  by nie stracił chłonności), a następnie namoczyć pod bieżącą wodą, by napęczniał.
2. Tampon umieszcza się w pochwie w ten sam sposób, co produkt jednorazowy.
3. O tym, że należy zmienić tampon "poinformuje" fakt, że ten - już umieszczony w pochwie i napęczniały - skieruje się ku jej dołowi.
4. Po jednorazowym zużyciu są dwa sposoby postępowania: gąbkę należy zmoczyć pod bieżącą wodą i założyć z powrotem bądź umieścić w specjalnym woreczku i wyprać przy najbliższej sposobności, a następnie założyć nowy tampon.

Wielorazowe podpaski i tampony: jak je prać?

Jak się pierze tego typu produkty? To zależy od tego, z jakiego materiału zostały wyprodukowane. Welur, mikropolar czy coolmax są łatwiejsze do wyczyszczenia niż naturalna bawełna czy bambus. Te ostatnie trzeba przed właściwym praniem namoczyć. Koniecznie w zimnej wodzie, bo ciepła utrwala plamy. Jeśli jest taka możliwość, podpaski wielorazowe warto też namaczać pod zimną wodą od razu po każdym użyciu.

Wszystkie zebrane podczas jednej miesiączki podpaski najpierw pierze się w trybie "płukanie", a dopiero później przystępuje do prania głównego.

Wielorazowe podpaski i tampony można dezynfekować olejkiem z drzewa herbacianego.

Podpaski wielorazowe można prać razem z bielizną i innymi rzeczami, najlepiej w temperaturze do 60 stopni Celsjusza - w praniu najlepiej sprawdzą się ekologiczne płyny, dokładniej wypłukujące zabrudzenia niż proszki. Wielorazowe podpaski i tampony można również prać ręcznie. Nie suszy się ich jednak w suszarce bębnowej, a naturalnie - na suszarce rozkładanej w pokoju czy lince. Nie zaleca się też stosowania środków zmiękczających czy prasowania podpasek i tamponów wielorazowych.

Tampony wielorazowe pierze się w specjalnej torebce/kieszonce do prania, ponieważ w innym wypadku może się on, z powodu swoich małych rozmiarów, przykleić do bębna pralki. Tampony również warto moczyć po każdym użyciu, a następnie postępować tak samo, jak z podpaskami.

W tekście wykorzystano fragmenty artykułu Agaty Joanny Nowickiej z miesięcznika "Zdrowie".

Anna Sierant