Czy retinol cofa oznaki starzenia? Ten preparat ma zalety, ale trzeba na niego uważać
Czy retinol naprawdę cofa oznaki starzenia? Produkty do pielęgnacji skóry, zawierające retinol zyskały ogromną popularność. Ich producenci obiecują poprawę kondycji skóry, rozświetlenie cery i efekt odmłodzenia. Ale czy te obietnice mają naukowe podstawy? I jakie są potencjalne zagrożenia związane ze stosowaniem retinolu? Sprawdzamy.
Retinol na zmarszczki - co to za substancja
Retinol, będący jednym z najbardziej znanych retinoidów, bywa często rekomendowany jako skuteczny środek przeciwzmarszczkowy i pomocny w walce z trądzikiem.
Jednak nie każda osoba może "bezkarnie" sięgać po kosmetyki z retinolem. Dlaczego? U niektórych osób używanie retinolu może powodować podrażnienia lub nawet pogorszyć stan skóry.
Czym jest retinol? Retinol to związek chemiczny z grupy retinoidów, które są pochodnymi witaminy A. Witamina ta jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania skóry, wzroku oraz układu odpornościowego. W kosmetologii retinol stosowany jest ze względu na swoje właściwości stymulujące odnowę komórek skóry i wspomagające produkcję kolagenu.
Kto może stosować kosmetyki z retinolem
Retinol może zmniejszać widoczność drobnych zmarszczek i poprawiać ogólny wygląd skóry, ale nie u wszystkich osób jego działanie będzie takie samo. U części osób może nasilić wrażliwość na słońce lub wywołać przejściowe pogorszenie trądziku, dlatego tak ważne jest odpowiednie stosowanie i ochrona przeciwsłoneczna.
Jak działają retinoidy?
Wszystkie retinoidy swoją skuteczność zawdzięczają enzymom obecnym w skórze, które przekształcają je w aktywną formę – kwas retinowy. Retinol, dostępny bez recepty w kremach i innych preparatach do stosowania miejscowego, często reklamowany jest jako składnik o działaniu „przeciwstarzeniowym”.
Jego zalety to między innymi zmniejszenie widoczności drobnych linii i zmarszczek oraz wyrównanie kolorytu skóry, na przykład w przypadku plam słonecznych czy blizn potrądzikowych. Dodatkowo retinol wykazuje właściwości złuszczające, co pomaga w oczyszczaniu porów i zapobiega ich zatykaniu.
Silniejsze preparaty retinoidowe, skierowane głównie na leczenie trądziku, zawierają już kwas retinowy i są dostępne wyłącznie na receptę. W niektórych krajach, w tym na terytorium Unii Europejskiej, kwas retinowy jest traktowany jako lek i podlega odpowiednim regulacjom.
Jak retinol wpływa na skórę
Jednym z najczęściej powtarzanych argumentów przemawiających za stosowaniem retinolu jest jego zdolność do redukcji widocznych oznak starzenia się skóry. Z wiekiem naturalna bariera ochronna skóry ulega osłabieniu, co sprawia, że staje się ona bardziej podatna na przesuszenie, uszkodzenia i podrażnienia.
Retinol działa wspierająco: pobudza proliferację keratynocytów – komórek tworzących zewnętrzną warstwę naskórka. Dzięki temu skóra jest lepiej chroniona przed szkodliwymi czynnikami i utratą wilgoci, co przekłada się na jej lepszą kondycję i zachowanie młodzieńczego wyglądu.
Retinol poprawia stan skóry oraz jej koloryt
Retinol stymuluje produkcję kolagenu — kluczowego białka, które tworzy rusztowanie skóry, zapewniając jej jędrność i elastyczność. Działa także na fibroblasty, czyli komórki odpowiedzialne za produkcję kolagenu i utrzymanie struktury skóry.
Ponadto retinol przyspiesza proces złuszczania, dzięki czemu skóra szybciej pozbywa się starych komórek, zastępując je nowymi.
Dzięki temu z czasem drobne linie wygładzają się, ciemne plamy rozjaśniają, a koloryt skóry staje się bardziej jednolity. Skóra wygląda na czystszą i zdrowszą — jednak efekty te nie pojawiają się natychmiast, wymagają cierpliwości i regularności.
Czy retinol może zaostrzać trądzik
Możliwe, że słyszałaś o zjawisku nazywanym „oczyszczaniem retinolem” (ang. retinol purge). To przejściowe zaostrzenie trądziku, które może wystąpić na początku stosowania retinoidów miejscowych.
Badania potwierdzają, że u niektórych osób skóra może się wtedy podrażnić, a trądzik chwilowo się nasilić. Jednak potrzeba dalszych badań, aby dokładniej zrozumieć ten mechanizm.
Skutki uboczne retinolu
Popularność tematu „oczyszczania retinolem” rośnie w mediach społecznościowych, zwłaszcza na platformach takich jak TikTok, gdzie powstaje wiele filmów poruszających ten temat. Ale, jak wiadomo, "eksperci" i "ekspertki" z TikToka to niekoniecznie osoby, które są naukowymi autorytetami. Zastanówmy sie zatem, czy retinol jest bezpieczny?
Przy typowych stężeniach stosowanych w kosmetykach (0,1–0,3 proc.) skutki uboczne są zwykle łagodne. Większość osób doświadczających podrażnień — takich jak zaczerwienienie, suchość czy łuszczenie — stopniowo rozwija tolerancję na retinol. Proces ten nazywany jest „retinizacją”.
Należy jednak pamiętać, że retinol zwiększa wrażliwość skóry na promieniowanie UV, czyli fotowrażliwość. To może prowadzić do oparzeń słonecznych, podrażnień, a także zwiększać ryzyko powstawania przebarwień i plam o ciemniejszym zabarwieniu.
5 sprzętów fitness, które warto mieć w domu
Z tego powodu podczas stosowania produktów z retinolem zdecydowanie zaleca się codzienne nakładanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym o szerokim spektrum działania, o współczynniku SPF 30 lub wyższym. To podstawa ochrony skóry przed uszkodzeniami wywołanymi przez promieniowanie UV.
Retinol - przeciwwskazania
- Retinol nie jest zalecany dzieciom i nastolatkom, chyba że lekarz przepisze go w celach terapeutycznych, np. w leczeniu trądziku.
- Retinol może być drażniący dla osób z wrażliwą skórą lub chorobami takimi jak: egzema, trądzik różowaty.
- Łączenie retinolu z innymi silnie złuszczającymi preparatami (np. kwasami AHA) może prowadzić do nadmiernego złuszczania i uszkodzenia bariery ochronnej skóry
- Kwas retinowy (aktywna forma retinolu) jest teratogenny, co oznacza, że może wywoływać wady wrodzone, więc produkty z retinolem nie są zalecane w ciąży i podczas karmienia piersią.
Ponieważ retinol jest składnikiem kosmetyków, producenci nie mają obowiązku podawania jego stężenia w składzie produktu.
W Unii Europejskiej planowane są nowe regulacje, które ograniczą maksymalne stężenie retinolu w kosmetykach do twarzy do 0,3 proc.. To działanie ma na celu ochronę grup wrażliwych, zwłaszcza kobiet w ciąży, przed ryzykiem wad rozwojowych u płodu. Dlatego zaleca się wybieranie produktów, które jasno informują o stężeniu retinolu — najlepiej między 0,1 proc. a 0,3 proc.
Warto też pamiętać, że retinol jest niestabilną cząsteczką. Ulega degradacji pod wpływem powietrza, światła i ciepła. Dlatego najlepsze są produkty w szczelnych, ochronnych opakowaniach, które minimalizują utratę skuteczności.
Jak bezpiecznie stosować retinol
Kluczowe jest stopniowe wprowadzanie retinolu do pielęgnacji. Najlepiej zacząć od niskiego stężenia (0,1 proc.), nakładając ilość wielkości ziarnka grochu raz lub dwa razy w tygodniu, najlepiej wieczorem, aby uniknąć kontaktu ze słońcem.
W miarę jak skóra się przyzwyczaja, można zwiększać częstotliwość aplikacji oraz stężenie — maksymalnie do 0,3 proc. Dodatkowo, stosowanie kremu nawilżającego po aplikacji retinolu pomaga łagodzić suchość i podrażnienia, które mogą pojawić się na początku kuracji.
Retinol a światło słoneczne
Aby uniknąć nadwrażliwości na światło słoneczne podczas kuracji retinolem, niezbędne jest codzienne stosowanie kremu z filtrem przeciwsłonecznym o szerokim spektrum działania.
Jeśli jednak pojawi się uporczywe zaczerwienienie, pieczenie lub łuszczenie skóry, warto przerwać stosowanie produktu i skonsultować się z lekarzem lub dermatologiem.
