Kwas hialuronowy - właściwości, zastosowanie i działanie. Jak stosować HA?
Kwas hialuronowy jest powszechnie nazywany "eliksirem młodości" z powodu szerokiego zastosowania w kosmetyce - kwas hialuronowy na twarz, usta czy pod oczy to jedne z popularniejszych zabiegów kosmetycznych. Jednak kwas hialuronowy jest stosowany także w medycynie w celu leczeniu wielu chorób, m.in. nowotworowych, reumatoidalnego zapalenia stawów, chorób wątroby i oczu. Jakie właściwości ma kwas hialuronowy? Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania kwasu hialuronowego i czy substancja ta może być stosowana w ciąży albo podawana alergikom?
Spis treści
- Co to jest kwas hialuronowy?
- Kwas hialuronowy - gdzie występuje w organizmie?
- Hialuronian sodu a kwas hialuronowy. Nazwy HA
- Kwas hialuronowy - właściwości. Jakie pełni funkcje?
- Jak działa kwas hialuronowy?
- Jak stosować kwas hialuronowy?
- Jak powstaje syntetyczny kwas hialuronowy?
- Kwas hialuronowy w ciąży i czasie karmienia piersią
- Czy kwas hialuronowy może być stosowany przez alergików?
- Kwas hialuronowy - przeciwwskazania. Czy kwas hialuronowy szkodzi?
- W jakich produktach jest kwas hialuronowy? Naturalne źródła HA
- Kwas hialuronowy - jaki wybrać? Ile procent?
- Jak stosować kwas hialuronowy?
- Po jakim czasie działa kwas hialuronowy?
- Jakie kosmetyki z kwasem hialuronowym warto wybrać?
Co to jest kwas hialuronowy?
Kwas hialuronowy jest substancją, która naturalnie występuje w organizmie człowieka w postaci soli sodowej (hialuronianu sodu). W najwyższym stężeniu występuje w skórze, w mazi stawowej oraz w ciele szklistym oka. Kwas hialuronowy jest również składnikiem płynów ustrojowych i tkanki łącznej. Stanowi także budulec ścian naczyń krwionośnych.
Podstawowym zadaniem kwasu hialuronowego jest wiązanie wody. Codziennie około 30 procent kwasu hialuronowego, obecnego w naturalny sposób w organizmie, ulega rozpadowi, a jego miejsce zajmują nowe cząsteczki kwasu.
Jednak wraz z wiekiem jego ilość stopniowo się zmniejsza, przez co dochodzi do degeneracji tkanek, w których się znajduje. Dlatego coraz częściej uzupełnia się niedobory kwasu hialuronowego dostarczając go z zewnątrz w formie zastrzyków, a także stosując jako kwas hialuronowy w tabletkach czy w kremie (do domowego użytku wykorzystuje się kwas hialuronowy 3 proc.). Co ciekawe, od pewnego czasu istnieje również kwas hialuronowy do picia.
Cząsteczki kwasu hialuronowego - struktura molekularna (ilustracja):
Kwas hialuronowy - gdzie występuje w organizmie?
Kwas hialuronowy występuje naturalnie w ludzkim organizmie. Znajduje się m.in. w skórze, w mazi stawowej oraz w ciele szklistym oka, a także stanowi budulec ścian naczyń krwionośnych. W młodym wieku jego poziom jest wysoki. Z każdym rokiem się obniża.
Z wiekiem można, a nawet trzeba pomyśleć o dostarczaniu kwasu hialuronowego z innych źródeł, jak właściwe pożywienie czy suplementacja. I nie chodzi tylko o wygląd, ale przede wszystkim o zdrowie stawów.
Hialuronian sodu a kwas hialuronowy. Nazwy HA
Kwas hialuronowy, który naturalnie występuje w organizmie, ma postać hialuronianu sodu, czyli jest solą sodową. Główna różnica między hialuronianem sodu i kwasem hialuronowym to fakt, że, jak wspomniano, hialuronian sodu to sól sodowa kwasu hialuronowego.
Z kolei kwas hialuronowy jest glikozaminoglikanem, który jest obecny w tkankach łącznych ludzi i zwierząt. Hialuronian sodu jest solą sodową kwasu hialuronowego.
hialuronian sodu po rozpuszczeniu w wodzie może tworzyć roztwór – lepki, ale zarazem sprężysty. Ma wpływ na komórki, gdyż tworzy interakcje między sąsiadującymi tkankami.
Kwas hialuronowy - właściwości. Jakie pełni funkcje?
Kwas hialuronowy w ludzkiej skórze występuje w postaci biopolimeru i wraz z kolagenem stanowi jej główny składnik. Aż połowa kwasu hialuronowego, który znajduje się w ludzkim organizmie, jest zlokalizowana w skórze właściwej oraz przestrzeni międzykomórkowej.
Najważniejsze funkcje kwasu hialuronowego:
- odpowiada za właściwy poziom nawilżenia skóry. Jedna cząsteczka kwasu hialuronowego może związać aż 250 cząsteczek wody. Gdy poziom kwasu hialuronowego w skórze spada, dochodzi do degeneracji włókien kolagenowych. W efekcie skóra wysusza się, wiotczeje i pojawiają się zmarszczki.
- w ciałku szklistym oka kwas hialuronowy odpowiada za odpowiednią strukturę i funkcje ciałka, zapewnia lepkość, sprężystość, a także współtworzy film łzowy.
- jest głównym składnikiem płynu stawowego. Jego zdolność do wiązania i wchłaniania wody jest odpowiedzialna za sprężystość chrząstki stawowej. Warunkuje on lepko-sprężyste właściwości płynu stawowego oraz odgrywa istotną rolę w prawidłowym ruchu stawu. Gdy dochodzi do zwyrodnienia stawów, oznacza to, że stężenie hialuronianu zmniejsza się. Dlatego kwas hialuronowy na stawy to jeden z popularniejszych zabiegów w ortopedii, równie popularny co kwas hialuronowy w kolano.
- wspomaga proces gojenia się ran, oparzeń i wrzodów skóry.
Jak działa kwas hialuronowy?
Kwas hialuronowy, dzięki biopolimerowej strukturze, ma wiele fizykochemicznych i biologicznych funkcji i możliwości. Hyaluronic acid, czyli w skrócie HA to naturalny biopolimer, który w organizmach żywych występuje najczęściej we wspomnianej postaci soli sodowej, czyli jako hialuronian sodu.
Hialuronian w organizmie oddziałuje z wieloma cząsteczkami. Jest bardzo silnie hydroskopijny, czyli ma doskonałą zdolność do wiązania wody. 1 g kwasu hialuronowego może związać nawet 6 litrów wody.
Kwas hialuronowy działa na prawidłowe nawilżenie tkanek, skóry, chrząstek, oczu, ale też strun głosowych. Znajduje się m.in. w mózgu, nerkach, mięśniach, sercu i jest niezbędny do prawidłowej pracy tych narządów.
Kwas hialuronowy utrzymuje integralność substancji międzykomórkowej. Dzięki wiązaniu wody nadaje sprężystość i elastyczność, utrzymuje homeostazję komórek. Ponadto sprzyja koagulacji, poprzez przyspieszenie tworzenia fibryny. Sprzyja też gojeniu ran. Redukuje tarcie kości w stawach.
Zauważono, że hialuronian może mieć działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i immunosupresyjne, jeśli ma dużą masę cząsteczkową. Jednak w przypadku małej masy cząsteczkowej, może mieć działanie prozapalne i pobudzać odpowiedź immunologiczną.
Współcześnie kwas hiaruronowy szeroko wykorzystuje się w medycynie, m.in.
- w okulistyce w zabiegach okulistycznych i terapii suchego oka.
- reumatologii – w chorobach narządów ruchu, stawów,
- ginekologii – m.in. W infekcjach dróg rodnych, w leczeniu atrofii pochwy, dyspaurenii
- urologii m.in. w nietrzymaniu moczu
- stomatologii
- chirurgii
- inżynierii tkankowej
- otolaryngologii
- w leczeniu oparzeń i ran.
Kwas hialuronowy uważa się również za marker wielu chorób jak choroby wątroby, reumatyczne, nowotworowe. Kwas hialuronowy wykorzystywany jest też w dermatologii i kosmetyce, jako preparat przeciwstarzeniowy, nawilżający i jako wypełniacz tkankowy.
Może być stosowany też w szamponach i kuracjach na włosy. W farmacji kwas hialuronowy wykorzystuje się do produkcji leków o krótkim okresie półtrwania.
Jak stosować kwas hialuronowy?
Kwas hialuronowy ma szerokie zastosowanie zarówno w kosmetologii, jak i w medycynie. Wynika to z faktu, że substancja ta naturalnie występuje w ludzkim ciele, natomiast cząsteczki syntetycznego kwasu hialuronowego budową są zgodne z budową komórek naszego organizmu, i bardzo dobrze tolerowane.
Kwas hialuronowy i preparaty na jego bazie wykorzystywane są w takich dziedzinach jak:
- medycyna estetyczna i kosmetologia
- dermatologia
- kosmetyka
- okulistyka
- ortopedia
- ginekologia
- reumatologia
- otolaryngologia.
Kwas hialuronowy w kosmetykach. Na twarz, usta i pod oczy
Kwas hialuronowy ma szerokie zastosowanie w kosmetyce. Jest składnikiem wielu kremów odmładzających. Jednak najczęściej wykorzystuje się go w gabinetach medycyny estetycznej. W trakcie licznych zabiegów typu anti-aging wstrzykuje się w głąb naskórka preparaty zawierające kwas hialuronowy.
Preparaty do wypełniania zmarszczek kwasem hialuronowym mają postać krystalicznego, bardzo plastycznego i elastycznego żelu, który po wprowadzeniu do skóry wypełnia zmarszczkę. Kwas hialuronowy na twarz, kwas hialuronowy na usta, kwas hialuronowy pod oczy, a nawet kwas hialuronowy na nos czy policzki - zabiegi te mają już szerokie grono zwolenników. Jednak osoba, która wykonuje taki zabieg, musi mieć odpowiednie kwalifikacje, zwłaszcza, jeśli kwasem ostrzykiwane są okolice warg - nieudane usta po kwasie hialuronowym to ciągle jedna z możliwych opcji.
Warto pamiętać, że kwas hialuronowy rozkłada się w organizmie w naturalny sposób, dlatego efekty tych zabiegów nie są bardzo trwałe. W zależności od preparatu i miejsca podania mogą utrzymywać się od 6 do 12 miesięcy. Ile zapłacisz za jeden zabieg? Cena kwasu hialuronowego zależy w zależności od salonu i ilości zużytego preparatu i może wahać się od ok. 500 do nawet 3100 zł.
Jednym z popularniejszych zabiegów, wykonywanym już jednak nie w salonie kosmetycznym, lecz fryzjerskim, a czasem po prostu w zaciszu domowej łazienki, jest kwas hialuronowy na włosy. Zasada jest prosta: odrobinę kwasu hialuronowego należy dodać do odżywki lub maseczki, co znacząco zwiększa właściwości nawilżające kosmetyku i zapewnia włosom gładkość oraz piękny połysk.
Zastosowanie kwasu hialuronowego w okulistyce
Kwas hialuronowy doskonale wiąże wodę, dlatego na jego bazie produkuje się płyny do soczewek kontaktowych i krople do oczu.
Łagodzą one podrażnienia oka, które są wynikiem noszenia soczewek kontaktowych czy zespołu suchego oka. Ponadto wpływają korzystnie na strukturę filmu łzowego oraz wiążą szkodliwe substancje.
Kwas hialuronowy jest wykorzystywany również podczas niektórych zabiegów chirurgicznych oczu, np. podczas usuwania zaćmy czy przy przeszczepie rogówki. Jest także składnikiem preparatów ochronnych stosowanych w trakcie wszczepiania soczewek wewnątrzgałkowych oraz laserowej chirurgii oka.
Zastosowanie kwasu hialuronowego w ortopedii
Kwas hialuronowy stosowany jest również w leczeniu chorób kości i stawów, np. w chorobie zwyrodnieniowej stawów. W tym celu coraz częściej stosuje się wiskosuplementację - zabieg polegający na dostawowej suplementacji kwasu hialuronowego w postaci zastrzyków.
Kwas hialuronowy w ginekologii
Badania dowiodły, że kwas hialuronowy wspomaga zwalczanie stanu zapalnego i przyśpiesza gojenie się ran pooperacyjnych na szyjce macicy, sromie i pochwie, także powstałych w wyniku brachyterapii (jedna z technik leczenia w radioterapii).
Jak powstaje syntetyczny kwas hialuronowy?
Dawniej źródłem kwasu hialuronowego były tkanki zwierzęce, takie jak skóra rekina, gałki oczne bydła, a przede wszystkim grzebienie kogutów. Ze względu na to, że kwas ten występował w materiale zwierzęcym w połączeniu z innymi biopolimerami, konieczne było zastosowanie specjalnych procesów, których celem było uzyskanie czystego kwasu.
Jak jednak wynika z badań, otrzymany w ten sposób kwas hialuronowy daje niekiedy reakcje alergiczne. Dlatego obecnie głównym źródłem hialuronianu są szczepy bakterii z rodzaju Streptococcus equi. Przy jego otrzymywaniu wykorzystuje się zjawisko fermentacji mikrobiologicznej.
Ciekawostką jest, że po raz pierwszy komórki ludzkie posłużyły do wyizolowania kwasu hialuronowego w okulistyce, a ich źródłem stała się pępowina płodu.
Zabiegi z zakresu medycyny estetycznej powinny być wykonywane tylko i wyłącznie przez lekarza medycyny lub lekarza dentystę. Sama nazwa wskazuje, że jest to medycyna. Do tego typu zabiegów zalicza się iniekcje z kwasem hialuronowym jak również inne wypełniacze takie jak kwas polimlekowy czy hydroksyapaptyt wapnia. Zabiegi te wiążą się nie tylko z przerwaniem samego naskórka, ale i granicy skórno-naskórkowej. Skóra właściwa jest bardzo unaczyniona. Należy pamiętać, że skóra to nie tylko pokrywa oddzielająca narządy wewnętrzne, ale również olbrzymi narząd immunologiczny, w wyniku czego może dojść do ostrych reakcji immunologicznych.
Zabiegi z podaniem wypełniaczy wiążą się z wystąpieniem objawów niepożądanych, jak również wystąpieniem powikłań zarówno pochodzenia naczyniowego, jak i nienaczyniowego. Najbardziej niebezpieczne zagrażające wystąpieniem uszczerbku na zdrowiu, a niekiedy i śmiercią są powikłania naczyniowe. Leczenie wymaga zastosowania szeregu leków podawanych niekiedy natychmiast po stwierdzeniu powikłania. Do tego typu leków zalicza się hialuronidazę czy stosowanie antybiotykoterapii. Tylko i wyłącznie lekarz może je zapisać na receptę oraz zastosować
Kwas hialuronowy w ciąży i czasie karmienia piersią
Nie zaleca się stosowania kwasu hialuronowego w formie zastrzyków czy tabletek w czasie ciąży i karmienia piersią. Nie ma jeszcze badań naukowych dotyczących wpływu kwasu hialuronowego na płód. Naukowcy nie wiedzą także, czy kwas hialuronowy może przenikać do mleka matki i jaki to może mieć wpływ na dziecko.
Czy kwas hialuronowy może być stosowany przez alergików?
Kwas hialuronowy bardzo rzadko powoduje reakcje alergiczne. Czasami może jedynie powodować ból i zaczerwienienie w miejscu, gdzie jest wstrzykiwany. Nie ma także informacji na temat interakcji kwasu hialuronowego z lekami czy innymi substancjami.
Kwas hialuronowy - przeciwwskazania. Czy kwas hialuronowy szkodzi?
Kwas hialuronowy jest dobrze tolerowany, w pewnych przypadkach może jednak powodować efekty uboczne. Najczęściej ma to miejsce po zabiegach wstrzyknięcia kwasu hialuronowego.
Możliwe efekty uboczne zastrzyków z kwasem hialuronowym to:
- siniak
- niewielki obrzęk
- rumień
- tkliwość w miejscu wkłucia.
Przeciwwskazaniem do zastosowania kwasu hialuronowego jest stwierdzona alergia lub ciąża i czas karmienia piersią.
W jakich produktach jest kwas hialuronowy? Naturalne źródła HA
Żeby utrzymać struktury ciała w odpowiednim stanie, warto zadbać o dietę bogatą w kwas hialuronowy. W jakich produktach się znajduje? Sprawdź, jakie są naturalne źródła kwasu hialuronowego.
- chude mięso, m.in. baranina, cielęcina, wołowina, drób
- żelatyna, m.in galaretki owocowe, galaretki mięsne
- warzywa m.in. ziemniaki, soja, buraki, fasola, boćwina, brokuły, brukselka, bób, szpinak, sałata, por
- owoce m.in. cytryny, pomarańcze, grejpfruty, jabłka, porzeczki, maliny, jeżyny
- warto też dbać o odpowiednią podaż witamin i minerałów jak wit. A, cynk i magnez, które uczestniczą w syntezie kwasu hiaruronowego. cynk i magnez znajdziemy w ziarnach zbóż, nasionach słonecznika, orzechach, brązowym ryżu, bananach, migdałach, morelach czy otrębach
- warto pamiętać o wypijaniu odpowiedniej ilości wody
Kwas hialuronowy - jaki wybrać? Ile procent?
Stężenie procentowe kwasu hialuronowego może się różnić w zależności od produktu. Zwykle wynosi od 1 proc. do 5 proc. Co istotne, określenie liczby cząsteczek nie odnosi się do stężenia. A więc kwasy 3 proc. i trójcząsteczkowy, nie są tożsame.
Im wyższe stężenie, tym droższy preparat. Jaki kwas wybrać? Wybór powinien być podyktowany indywidualnymi preferencjami i możliwościami finansowymi. Jeśli okaże się niesatysfakcjonujący, następnym razem można skorzystać z kwasu o wyższym stężeniu.
Jak stosować kwas hialuronowy?
Stosowanie kwasu hialuronowego uważane jest za bezpieczne, więc możesz to robić w domu - oczywiście nie w formie iniekcji. Kwas hialuronowy możesz dodawać do stosowanych na co dzień produktów, kremów, szamponów, masek do włosów.
Możesz zażywać doustnie suplementy z kwasem hialuronowym, które wspierają stawy. Inne produkty z kolei są dedykowane poprawie kondycji skóry. Oprócz tego możesz kupować gotowe roztwory, które, jak wspomniano, możesz dodawać po kilka kropli do kosmetyków używanych w codziennej pielęgnacji.
Po jakim czasie działa kwas hialuronowy?
Kwas hialuronowy, w przypadku zabiegów polegających na wstrzyknięciu preparatu, daje efekty widoczne od razu. Mogą utrzymywać się od pół roku do ok. 1,5 roku, w zależności od miejsca iniekcji, indywidualnej reakcji, trybu życia.
Z kolei stosowany doustnie lub na skórę, daje efekty również zależne od predyspozycji, ilości stosowanego produktu, czy lokalizacji, ponieważ niektóre tkanki i części skóry reagują lepiej niż inne.
Warto zadbać o zdrowy tryb życia, umiarkowaną aktywność fizyczną, a także picie odpowiednich ilości wody. Efekty znikają z czasem wraz z naturalnym starzeniem skóry, dlatego zaleca się regularne powtarzanie zabiegów z użyciem kwasu hialuronowego.
Czytaj też:
- Jak działa kwas glikolowy na twarz?
- Powiększanie ust kwasem hialuronowym. Jak powiększyć usta?
- Kwas hialuronowy - jak wygląda zabieg z użyciem kwasu hialuronowego?
- Jakich zabiegów kosmetycznych nie można wykonywać wiosną?
- Microblading: Na czym polega i ile kosztuje?
