Fakty i mity o antyperspirantach – czy są szkodliwe, kto może ich używać i kiedy sięgnąć po antyperspirant z apteki?

Pocenie jest naturalnym, fizjologicznym procesem. Często jednak dla własnego komfortu chcemy go ograniczyć. Jednym z rodzajów preparatów na pocenie, które w takiej sytuacji przychodzą nam z pomocą, są antyperspiranty. Jak wybrać ten właściwy? Jak działają antyperspiranty?

Spis treści

1. Jaki antyperspirant wybrać?
2. Czy antyperspiranty są szkodliwe?
3. Kto może stosować antyperspiranty?

Antyperspiranty to kosmetyki, które dzięki zawartości soli glinu, ograniczają wydzielanie potu. Związki te czasowo blokują ujścia gruczołów potowych, zmniejszając wypływ potu. Dzięki temu skóra pozostaje sucha i nie powstaje przykry zapach wynikający z rozkładu potu. 

Sole glinu zawarte w antyperspirantach, w kontakcie z potem tworzą żel uszczelniający ujścia gruczołów potowych. Uniemożliwia to wydzielenie potu na powierzchnię skóry, dając uczucie suchości i brak nieprzyjemnego zapachu. Powstająca po użyciu antyperspirantu blokada jest usuwana w trakcie mycia lub wraz ze złuszczaniem się warstwy rogowej naskórka.

Jaki antyperspirant wybrać?

Na rynku dostępnych jest mnóstwo antyperspirantów, dzięki czemu możemy wybrać kosmetyk dostosowany do naszych potrzeb i preferencji. Wybierając preparat dla siebie, weźmy pod uwagę takie czynniki, jak siła działania, częstotliwość stosowania, zapach, forma kosmetyku, zawartość składników pielęgnujących skórę czy część ciała, na której chcemy zastosować preparat. 

Jeśli nasz problem z potliwością jest niewielki, sięgnijmy po preparaty zawierające ałuny. Są to siarczany glinu, np. ałun potasowy. Najczęściej takie preparaty mają formę kryształów. Ałuny działają najbardziej powierzchownie. Są łatwo usuwane ze skóry, a efekt ograniczenia pocenia jest niewielki. Dzięki brakowi dodatkowych składników kryształ ałunu będzie także dobrym wyborem dla skór bardzo wrażliwych i alergicznych. Ze względu na najbardziej zewnętrzne działanie ałunów, sięgnijmy po nie również wtedy, gdy oczekujemy efektu ograniczenia pocenia, a mimo zapewnień o bezpieczeństwie antyperspirantów (o czym niżej), obawiamy się ich działania na organizm.

Z kolei preparaty oparte o chlorek glinu, takie jak Etiaxil, to antyperspiranty o skuteczniejszym i dłuższym działaniu, niż pozostałe. Cząsteczka chlorku glinu jest mniejsza i działa głębiej, wnikając w gruczoł potowy. Przez to tworzona powłoka żelowa jest wolniej usuwana wraz ze złuszczaniem się komórek naskórka. Z tego powodu do uzyskania silnego efektu ograniczenia pocenia wystarcza aplikacja powtarzana co kilka dni.  Po preparaty oparte o chlorek glinu sięgnijmy zatem, gdy nasz problem z nadpotliwością jest duży i szukamy mocnego, długotrwałego działania.

Najczęściej stosowanymi, obecnymi w niemal każdym antyperpirancie przeciw nadmiernemu poceniu dostępnym w drogerii, substancjami są hydroksychlorek glinu oraz kompleksy glinowo-cyrkonowe. Działają powierzchownie, a osiągany efekt hamowania pocenia jest pośredni. Dla optymalnego rezultatu takie preparaty stosuje się codziennie. Po antyperspiranty zawierające te związki sięgnijmy więc, gdy nasz problem z nadmiernym poceniem jest umiarkowany.

Antyperspiranty różnią się także formą kosmetyku oraz miejscem, do którego są przeznaczone. Antyperspirant na nadmierne pocenie pod pachami zwykle występuje w formie kulki, sztyftu lub sprayu. W tej ostatniej formie występują także antyperspiranty do stóp. Antyperspirant pod pachy lub do rąk i stóp może mieć również formę żelu czy kremu.

Ciekawostką są antyperspiranty w formie kosmetyku do mycia czy w formie chusteczek nawilżanych, przeznaczone do ograniczenia pocenia na całym ciele. Wybierając antyperspirant, zwróćmy również uwagę na jego zapach i dodatkowe substancje obecne w składzie. O ile wybór zapachu jest sprawą indywidualnych preferencji, zdarza się, że nie możemy stosować pachnących kosmetyków ze względu na alergię. Wówczas szukajmy preparatów opisanych jako „bezzapachowe” lub niezawierających w składzie hasła „Parfum”, którym oznaczane są kompozycje zapachowe.

Antyperspiranty bez zapachu są dobrym wyborem także w sytuacji, gdy nie chcemy, aby kolidowały z aromatem ulubionych perfum. Z kolei posiadacze wrażliwej i delikatnej skóry mogą wybrać preparaty zawierające składniki pielęgnacyjne, np. oleje czy ekstrakty roślinne. Antyperspiranty Etiaxil są bezzapachowe, a dodatkowo wersje Etiaxil Comfort i Etiaxil Original posiadają systemy ochrony i pielęgnacji skóry, redukujące podrażnienia.

Czy antyperspiranty są szkodliwe?

Wciąż popularnym mitem na temat antyperspirantów jest ich rzekomy związek z rakiem piersi. Ten mit obalono w wielu publikacjach naukowych i do tej pory nie ma przekonujących dowodów, aby było inaczej. W jednym z takich badań, z udziałem ponad 800 kobiet cierpiących na raka piersi, nie stwierdzono, aby użycie antyperspirantów, dezodorantów, czy golenie pach zwiększało ryzyko tej choroby.

Z kolei w badaniu oceniającym wchłanialność glinu naukowcy stwierdzili, że do organizmu przedostaje się mniej glinu po zastosowaniu antyperspirantu, niż wraz z przyjętym pożywieniem. Brak związku antyperspirantów z rakiem piersi potwierdziły organizacje na całym świecie, związane ze zdrowiem, m.in. FDA, American Cancer Society czy Cancer Reasearch UK.

Warto również pamiętać, że wszystkie kosmetyki dostępne na rynku Unii Europejskiej podlegają ocenie bezpieczeństwa i zgodnie z aktualną wiedzą i stosowane zgodnie z warunkami nie powodują szkód dla zdrowia.

Kto może stosować antyperspiranty?

Antyperspiranty mogą być stosowane przez wszystkie osoby w zależności od potrzeb, począwszy od nastolatków, kiedy zaczyna pojawiać się problem przykrego zapachu po spoceniu, aż po osoby starsze. Antyperspiranty nie powinny być natomiast stosowane na skórę zmienioną chorobowo i uszkodzoną. W takim wypadku mogą spowodować podrażnienie. Preparat możemy dobrać w zależności od naszych potrzeb i preferencji, wybierając pasującą nam formę kosmetyku, siłę działania czy zapach.